Rozmowa o przyszłości, czyli 10 pytań o architekturę jutra

Przyszłość stawia przed architektami wielowymiarowe wyzwania. Jak będzie wyglądała architektura przyszłości? Jakie trendy rysują się na horyzoncie? Jaką rolę będą pełnili architekci w zmieniającym się świecie?

Wszystkie te i wiele innych tematów poruszyliśmy w rozmowie z architektem prowadzącym SAO. Sprawdźcie, jak na zadane pytania odpowiedział mgr inż. arch. Filip Adamczak.

Jakie są Twoje przewidywania na temat przyszłości architektury? Jakie trendy i zmiany dostrzegasz na horyzoncie?

Architektura przyszłości na pewno będzie jeszcze mocniej skoncentrowana wokół środowiska i zmian klimatycznych. To ważne, by architekci byli uwrażliwieni na zmiany, jakie zachodzą i w swoich projektach dążyli do minimalizowania negatywnego wpływu budynków na klimat. Budownictwo będzie rozwijało się w kierunku adaptacyjnej architektury, co wiąże się z dostosowywaniem budynków do zmieniających się potrzeb. Chodzi przede wszystkim o to, by projekty przewidywały możliwość przekształceń budynków w odpowiedzi na zachodzące warunki społeczne.

Z drugiej strony mówimy o silnie rozwijającej się sztucznej inteligencji i inteligentnych budynkach, które w swoim funkcjonowaniu wykorzystują Internet rzeczy. Jest to trend, który pozwoli nam bardziej efektywnie zarządzać zasobami. Tym samym przyczyni się do zoptymalizowania zużycia energii i lepszego dostosowania się do potrzeb użytkowników. Wymiar technologiczny przejawia się także w zakresie wykorzystywanych do budowy materiałów. Inteligentne materiały o zwiększonej wydajności energetycznej, mniejszej emisji gazów cieplarnianych czy wspierające zachowanie równowagi w środowisku, pozwolą na tworzenie bardziej innowacyjnych rozwiązań architektonicznych.

Zachodzące w społeczeństwie zmiany to ważny aspekt, na który architekci muszą zwrócić szczególną uwagę. Nieustanny wzrost populacji wymaga od architektów projektowania opartego na zrównoważonym rozwoju, a także wdrażaniu innowacyjnych rozwiązań w zakresie transportu, zarządzania odpadami czy inteligentnego i racjonalnego zarządzania energią. Będzie to kluczowy punkt dla tworzenia przyszłościowych, przyjaznych dla ludzi i środowiska miast projektów.

Czy istnieją konkretne koncepcje projektowe lub technologie, które Twoim zdaniem mają potencjał zmienić sposób, w jaki projektujemy i budujemy budynki?

Owszem, mamy kilka koncepcji projektowych, a także technologii, które mogą wpłynąć na sposób, w jaki projektujemy budynki. Jedną z nich są inteligentne materiały, o których wspominałem już wcześniej. To dziedzina, która intensywnie się rozwija i może przynieść wiele pozytywnych zmian w architekturze i budownictwie. Technologia związana ze źródłami energii odnawialnej to głośny temat, który od wielu lat nie schodzi nam z ust. Panele fotowoltaiczne, systemy zbierania deszczu, geotermiczne systemy grzewcze i chłodzące czy turbiny wiatrowe to tylko część tej technologii, która przyczynia się do generowania czystej energii i zwiększania efektywności energetycznej budynków. Automatyka budynków to również integracja systemów takich jak oświetlenie, klimatyzacja czy zabezpieczenia. Zarządzanie budynkami z poziomu jednego urządzenia już teraz pozwala na optymalizację kosztów i zużycia energii, zapewniając większy komfort użytkownikom budynków.

Zupełnie inną kwestią są nowinki technologiczne, które uławiają nam realne zobrazowanie inwestycji. Wśród nich znajdziemy druk 3D, dzięki któremu możemy szybko stworzyć precyzyjne, skomplikowane i niestandardowe kształty w trójwymiarze. To otwiera nam drzwi do eksperymentowania z nowymi materiałami i strukturami. Rozwój AR jest kolejnym elementem, który pozwoli na łatwiejsze wizualizowanie projektu. W przeciwieństwie do druku 3D, dzięki AR możemy w pełnej skali zobaczyć, jak będzie wyglądał dany projekt. Dodatkowo pomoże to łatwiej identyfikować i minimalizować błędy.

Jakie wyzwania stoją przed Tobą jako architektem w kontekście przyszłości? Czy dostrzegasz jakieś nowe aspekty, na które musisz zwrócić uwagę?

Zarówno przede mną, jak i przed innymi architektami stoi wiele wyzwań. Z częścią z nich mierzymy się już teraz. Patrzenie w przyszłość z jednej strony wymaga od nas przygotowania się do tego co może na nas czekać, z drugiej jednak to my sami tworzymy tę przyszłość. Zrównoważona architektura to bez wątpienia jedno z największych wyzwań naszych czasów. Innowacyjne technologie, zwiększona świadomość społeczna czy wprowadzane certyfikaty zdecydowanie pomagają nam w budowaniu lepszego jutra. Mimo wszystko to tylko część tego, na co musimy zwracać uwagę

Żyjemy w globalnej wiosce. Otwarte granice, możliwość pracy zdalnej praktycznie z każdego krańca świata także wpływa na to, w jaki sposób projektujemy. Trzeba także pamiętać, że każdy z nas wzrastał w innych uwarunkowaniach kulturowych czy społecznych i to nie pozostaje bez wpływu na architekturę. Architekci oprócz ogromnej wrażliwości na naturę muszą także uwrażliwić się na te uwarunkowania.

Ważne jest również nieustanne uczenie się, rozwijanie umiejętności i śledzenie trendów w dziedzinie architektury, aby zawsze być przygotowanym na wyzwania i wykorzystywać powstające możliwości.

Jakie są najważniejsze cele, którymi kierujesz się przy projektowaniu budynków z myślą o przyszłości? Czy istnieją jakieś specyficzne wartości, którym przykładasz dużą wagę?

Przy projektowaniu budynków zwracam uwagę na kilka wartości-komfort użytkowników, innowacyjność projektu, zrównoważoność i estetykę.

W naszych projektach dużą uwagę przykładamy do komfortu użytkowników. Szukamy rozwiązań, które pozwolą na stworzenie przestrzeni przyjaznej, inspirującej a przede wszystkim sprzyjającej dobrej jakości życia.

Niezależnie od wszystkich wymagań przykładamy dużą wagę do estetyki i jakości naszych projektów. Staramy się tworzyć piękne, harmonijne i funkcjonalne budynki, które wzbogacają przestrzeń i wywołując pozytywny wpływ na użytkowników i otoczenie.

Zrównoważony rozwój jest jednym z najważniejszych celów w kontekście architektury przyszłości. Projektujemy budynki o możliwie najmniejszym negatywnym wpływie na środowisko, minimalizujące zużycie energii i korzystające z jej odnawialnych źródeł. Stosujemy materiały przyjazne dla środowiska, tworząc budynki, które są ekologiczne i trwałe. Wykorzystujemy innowacyjne rozwiązania w zakresie technologii i strategii projektowych.

Jakie są Twoje spostrzeżenia dotyczące zrównoważonej architektury? Jak widzisz rozwój budynków ekologicznych i jakie jest Twoje podejście do projektowania zrównoważonego?

Zrównoważona architektura jest niezwykle istotna w dzisiejszym świecie. Mam kilka spostrzeżeń na ten temat.

Społecznie widać większą świadomość ekologiczną, co przekłada się na zwiększone zapotrzebowanie na projekty, które minimalizują negatywny wpływ na środowisko. Jednocześnie postęp w dziedzinie technologii umożliwia i ułatwia budowanie w oparciu o zrównoważoną architekturę. Dodatkowo sprawia, że technologia ta staje się bardziej dostępna dla większej grupy odbiorców.

Oprócz działań, podejmowanych przez samych architektów ważne są także certyfikaty, które regulują standardy projektowania, wywołując presję na projektantach budynków. Do dyspozycji mamy kilka podstawowych certyfikatów takich jak BREEAM czy LEED, które oceniają budynki w różnych kryteriach zrównoważonego rozwoju.

W swojej pracy stosuje holistyczne podejście, które uwzględnia nie tylko czynniki takie jak efektywność energetyczna czy korzystanie z odnawialnych źródeł energii, ale także zdrowie i komfort użytkowników oraz społeczne i kulturowe konteksty.

Staram się projektować budynki, które minimalizują swój wpływ na środowisko poprzez zastosowanie odpowiednich strategii, takich jak optymalizacja formy i orientacji budynku, odpowiednie izolacje termiczne, wykorzystanie naturalnego oświetlenia i wentylacji, zastosowanie energii odnawialnej i zrównoważonych materiałów.

Czy istnieją jakieś konkretne projekty lub inicjatywy, które obecnie Cię inspirują w kontekście przyszłości architektury?

Tak, istnieje wiele projektów i inicjatyw, które mnie inspirują w kontekście przyszłości naszej branży. Masdar City w Abu Zabi to zdecydowanie jeden z najbardziej inspirujących projektów ostatnich lat, który ze względu na stworzenie całkowicie zrównoważonego miasta niezwykle mnie zachwyca. Niesamowite jak wiele rozwiązań zostało tam wykorzystanych i jak wiele możemy z tego czerpać dla swoich projektów.

Inny projekt, który uważam za inspirujący to Vertical Forest zwany także Bosco Verticale. Koncepcja miejskich lasów, sadzenie dużych ilości drzew i roślinności to coś, co niesamowicie pozytywnie wpływa zarówno na komfort życia mieszkańców, jak i na zachowanie mikroklimatu.

Te projekty to tylko niewielki fragment inicjatyw, które mogą inspirować. Pokazują, że nasza praca może być narzędziem do tworzenia bezpiecznej, lepszej i zrównoważonej przyszłości, łączącej estetykę i funkcjonalność z rozwojem.

Jakie są Twoje przemyślenia na temat wpływu technologii, takich jak sztuczna inteligencja, Internet rzeczy (IoT) czy drukowanie 3D, na przyszłość architektury?

Bez wątpienia dynamiczny rozwój technologii wpływa także na naszą branżę. Nie jest to jednak wpływ, który moim zdaniem może zagrażać architektom. Nowinki technologiczne ułatwią nam projektowanie, wpływają na lepszą wizualizację inwestycji czy identyfikację i minimalizację nieprawidłowości, które możemy skorygować jeszcze na etapie projektu.

Technologia z jednej strony wpływa na bardziej efektywne wykorzystanie zasobów naturalnych czy minimalizowanie kosztów. Przyczynia się także do usprawnienia i przyspieszenia realizacji wielu zadań. Pozwala nam się to skupić na innowacjach, funkcjonalności i estetyce projektowanych przez nas budynków

Ważne jest przede wszystkim zachowanie równowagi między wykorzystaniem tych technologii a ludzką wrażliwością. Wpływ zmian w zakresie technologii na architekturę będzie zależał w dużym stopniu od umiejętnego wykorzystania i integracji ich z ludzkimi umiejętnościami, wiedzą i wartościami.

Warto również podkreślić, że rozwój technologiczny musi być zrównoważony i musi uwzględniać aspekty społeczne, kulturowe i środowiskowe. Technologie mają służyć naszym celom i tworzyć budynki, które są przyjazne dla środowiska i dostosowane do potrzeb społeczności.

Jak widzisz rolę architekta w społeczeństwie przyszłości? Czy uważasz, że będzie się ona zmieniać, a jeśli tak, to w jaki sposób?

Przed architektami wciąż będzie pojawiać się wiele wyzwań, którym muszą stawić czoła. Wszystko to wynika ze zmian społecznych oraz klimatycznych, o których już mówiłem. Mimo zachodzących zmian nasza rola nie będzie traciła na znaczeniu. W dalszym ciągu naszym obowiązkiem pozostanie uświadamianie i uwrażliwianie społeczeństwa na temat przestrzeni, jej zagospodarowania, wpływu na środowisko czy integracji społecznej.

Architekci będą nadal pełnić rolę twórców inspirujących, pięknych i funkcjonalnych przestrzeni, które wpływają na nasze codzienne życie.

Podsumowując, rola architekta w społeczeństwie przyszłości będzie polegać na tworzeniu zrównoważonych, innowacyjnych i społecznie odpowiedzialnych przestrzeni. Będzie wymagać nowych umiejętności, wiedzy technicznej i interdyscyplinarnego podejścia. Jednak fundamentalne wartości, takie jak estetyka, funkcjonalność i troska o dobro społeczne i środowisko, pozostaną w centrum praktyki architektonicznej.

Jakie są Twoje rady dla młodych architektów, którzy chcą przygotować się na wyzwania architektury przyszłości?

Przede wszystkim pamiętaj o nieustannej nauce i poszerzaniu swojej wiedzy, niezależnie od tego, na jakim etapie praktyki zawodowej się znajdujesz. Staraj się pracować w zespołach interdyscyplinarnych, które pozwolą Ci lepiej zrozumieć wszystkie aspekty projektu a dodatkowo wpłyną na efektywność Twojej pracy. W swoich projektach nie zapominaj o tym, dla kogo są tworzone. Estetyka i innowacyjność są bardzo ważne, ale znacznie ważniejsze jest to, aby przestrzenie były funkcjonalne i cieszyły nie tylko oczy użytkowników. Otwórz się na nowe perspektywy, rozwiązania i zawsze bądź gotowy na zmiany. Buduj sieć kontaktów, która pozwoli Ci na wymianę doświadczeń, wiedzy, a także będzie inspirująca w Twojej codziennej działalności.

Pamiętaj, że architektura to dziedzina, która łączy twórczą wrażliwość, innowacje technologiczne i społeczną odpowiedzialność. Bądź pasjonatem swojej pracy i dąż do tworzenia przestrzeni, które mają pozytywny wpływ na ludzi i środowisko.

Na zakończenie, czy możesz podzielić się jakimś przesłaniem lub inspirującym przekazem dla osób zainteresowanych architekturą i jej przyszłością?

Architektura to sztuka tworzenia przestrzeni, które mają moc wpływu na nasze życie, społeczeństwo i środowisko. Przyszłość architektury niesie ze sobą wiele wyzwań, ale także ogromne możliwości twórczości i innowacji. Dbaj o harmonię między funkcjonalnością a pięknem, między innowacją a trwałością, między potrzebami społeczności a ochroną środowiska naturalnego.

Bądź świadomy wpływu, jaki Twoje decyzje mają na ludzi i na przyszłe pokolenia.  Angażuj się w dialog, słuchaj i ucz się od społeczności, dla których tworzysz przestrzeń.

Wreszcie, pamiętaj, że Twoja praca jako architekta ma znaczenie. Twórz piękno, inspiruj ludzi i wpływaj na przyszłość naszego świata poprzez projektowanie przestrzeni, które są funkcjonalne, estetyczne i zrównoważone.